“Spreken voor publiek is volgens onderzoek de grootste angst van mensen. Op nummer 2 staat doodgaan.”
Dit feitje (of een variatie erop) heb je waarschijnlijk wel eens gehoord als je naar stand-up comedy gaat. De MC* zegt het soms na een matig optreden van een comedian. Het is een sympathieke manier om te zeggen: “Dit was misschien niet grappig, maar hoe dan ook is het knap dat de persoon hier stond.”
Spreken voor publiek is spannend. Dat weet ik én dat weet iedere wc in de kleedkamer van een theater. Toch treed ik liever op dan dat ik doodga. Ik vroeg me daarom af, klopt het feitje wel? Vinden mensen spreken voor publiek echt enger dan doodgaan? Ik zocht het voor jullie uit!
(eigenlijk voor mezelf, maar zo kan ik een dag internetten goedpraten)
De oorsprong van het feitje vond ik snel, namelijk: geroemd comedian Jerry Seinfeld. Het komt uit z’n show ‘I'm Telling You For The Last Time’ uit 1998. Hij vult het feitje aan met de grap: “This means, if you have to be at a funeral, you would rather be in the casket than doing the eulogy.”
(het fragment: https://lnkd.in/ektydqKG)
Seinfeld haalt een onderzoek aan, maar noemt verder geen bron. Niet vreemd, want na een dagje factchecken durf ik te stellen: dat onderzoek bestaat niet. Geen serieuze wetenschapper lijkt zich bezig te houden met de vraag waar de mens het meest bang voor is. Lijstjes met de meest voorkomende angsten zijn er wel, maar die hebben het niveau van een Happinez-artikel, niet van een wetenschappelijk artikel. Bovenaan die lijstjes staan bovendien de angsten voor vliegen (de handeling) en spinnen (het beestje).
Toch vond ik leuke inzichten. Wel statistisch onderbouwd zijn bijvoorbeeld de meest voorkomende Google-zoektermen van mensen die zoeken op “Angst voor …”. Spreken voor publiek komt niet eens voor in de top 10. Doodgaan staat daarentegen op nummer 5, twee plaatsen onder de angst voor clowns. Dus als je moet spreken voor publiek, dan doe je er verstandig aan om je te kleden als clown. Dan weet je vrij zeker dat het publiek banger is voor jou dan jij voor hen.
𝗖𝗼𝗻𝗰𝗹𝘂𝘀𝗶𝗲: Meest aannemelijk is dat het feitje onzin is. Comedymythe ontkracht. Jerry heeft het waarschijnlijk gefabriceerd voor zijn grap. Dat spreken voor publiek spannend is, is een feit. Dat het enger is dan doodgaan is simpelweg een overdrijving. Dat die grap wordt aangenomen als waarheid, zegt volgens mij iets over de overtuigingskracht van humor.
*Master of Ceremonies. Of ‘presentator’ voor als je niet regelmatig naar comedy gaat.