“Esther zit in de grappensfeer meer aan de mannelijke kant.”
Dit zei Robert Jan in B&B Vol Liefde. Het fragment* is mij bijgebleven, want de term ‘mannenhumor’ hoor ik vaker. Maar bestaat er zoiets als mannenhumor? En is er dan ook vrouwenhumor?
Als ik ChatGPT vraag om een definitie van mannenhumor krijg ik termen als: grof, lomp, direct, competitief, seksueel, uitdagend, stereotyperend en flauw. Alsof je het E-matchingprofiel leest van Johan Derksen. Zelf associeer ik mannenhumor met programma’s als Jackass. Die zie ik namelijk niet gemaakt worden door een groep vriendinnen. (Om meerdere redenen verwacht ik niet dat vrouwen hun voorhuid aan een tafel vastnieten.) Kortom, bij mannenhumor hoef niet bang te voor een diepere laag.
De term vrouwenhumor hoor ik niet vaak. Waarschijnlijk een goed teken, want blijkbaar hoeven vrouwen weinig hun grappen te verdedigen. Zelf heb ik ooit een komische podcast geproduceerd voor Estelle Cruijff. 90% van de luisteraars was vrouw. Estelle heeft veel zelfspot, maar - los van de vrouwelijke thema’s die besproken werden - zou ik niet kunnen aanwijzen wat vrouwenhumor typeert. In mijn training zitten een aantal hele botte grappen en vaak zijn het juist vrouwen die tot tranen toe zitten te lachen.
Meerdere wetenschappers hebben zich beziggehouden met het verschil tussen vrouwen- en mannenhumor. Iedereen kent het cliché dat mannen meer humor hebben. Dit is herhaaldelijk ontkracht: zo mannen en vrouwen maken onderling evenveel grappen. Wetenschappers hebben dit onderzocht door in het openbaar gesprekken te volgen en bij te houden hoe vaak mannen en vrouwen humor gebruiken. Dus mocht je het gevoel hebben dat iemand met je gesprek zit mee te luisteren, waarschijnlijk zit een wetenschapper je grappen te turven.
Wel zien wetenschappers een verschil in het doel waarmee mannen en vrouwen humor inzetten. Mannen zetten humor vaak in om statusverschillen de markeren. Hoe vriendschappelijk het ook bedoeld is, hun grappen gaan meestal ten koste van een ander. Laten we het ‘tough love’ noemen. Vrouwen zetten humor meer in om te verbinden en wederzijds vertrouwen te creëren. Hun humor is daarom meestal anekdotisch en met zelfspot. Wat ik niet heb kunnen vinden is dat mannen een grotere voorkeur hebben voor grove humor dan vrouwen. Vrouwen vinden het blijkbaar net zo grappig, alleen als je doel is om te verbinden, ben je mogelijk voorzichtiger met het opzoeken van de grenzen.
Uiteraard kan je aan wetenschappers overlaten om alles te nuanceren. Ook bij dit onderwerp: de verschillen in humor zijn tussen vrouwen en mannen onderling zijn vele malen groter dan de verschillen tussen de seksen. Dus dat vrouwen als Esther in de humorsfeer meer aan de mannelijke kant zitten, is eerder regel dan uitzondering.
*Later in het fragment zie je Esther aan de andere vrouw in de auto uitleggen wat sarcasme is. Esther doet blijkbaar niet alleen aan mannenhumor, maar ook aan mansplaining.
hashtag#mannenhumor hashtag#vrouwenhumor hashtag#bbvolhumor